viral hepatitler ne demek?

Viral hepatit, viral bir enfeksiyona bağlı olarak gelişen karaciğer iltihabıdır .12 Nispeten hızlı başlangıçla seyreden akut formda veya kronik formda ortaya çıkabilirler.

Viral hepatitin en yaygın nedenleri, birbiriyle alakasız beş hepatotropik (karaciğere yerleşmeye eğilimli) virüs olan hepatit A, B, C, D ve E'dir . Sitomegalovirüs, Epstein-Barr virüsü ve sarı humma gibi diğer virüsler de karaciğer iltihabına neden olabilir. Ayrıca herpes simpleks virüsünün neden olduğu kaydedilmiş çok sayıda viral hepatit vakası vardır.3

Geçiş yolu

Viral hepatit, kontamine yiyecek veya sularla (A, E) veya kan ve vücut sıvıları (B, C) yoluyla bulaşır. Su ve gıda yoluyla bulaşan virüsler çoğunlukla kendi kendini sınırlar ve tam iyileşme sağlanabilen akut hastalığa neden olurlar. Kan yoluyla bulaşan virüsler (B, C) ise daha kötü gidişatlıdır ve vücutta uzun süre kalması, organ hasarı, karaciğer kanseri ve karaciğer sirozuna neden olmalarıyla bilinmektedirler.4

En yaygın hepatit türleri aslında önlenebilir veya tedavi edilebilir durumdadır.5 Hepatit A ve Hepatit B aşılama ile önlenebilir. Hepatit C için etkili tedaviler mevcuttur ancak nispeten maliyetlidir.6

2013 yılında, çoğunlukla hepatit B ve C nedeniyle viral hepatitten yaklaşık 1,5 milyon kişi öldü.7 Doğu Asya, özellikle Moğolistan, en çok etkilenen bölgedir.8

Hepatit virüsleri

Hepatitin en yaygın nedeni viraldir. Çeşitli virüslerin etkilerinin tümü hepatit altında sınıflandırılmasına rağmen, bu virüslerin hepsinin farklı natürleri ve klinikleri vardır.

Hepatit A virüsü (HAV)Hepatit B virüsü (HBV)Hepatit C virüsü (HCV)Hepatit D virüsü (HDV)Hepatit E virüsü (HEV)Hepatit G virüsü (HGV)
virüs tipihepatovirüs AHepatit B virüsüHepasivirüs Chepatit delta virüsüOrtohepevirüs Aİnsan Pegvirüsü (HPgV) ve GB virüsü C (GBV-C) olarak da bilinir
viral ailePicornaviridaeHepadnaviridaeFlaviviridaeIncertae sedishepeviridaeFlaviviridae
Genetik yapı(+)ssRNAdsDNA-RT(+)ssRNA(-)ssRNA(+)ssRNA(+)ssRNA
AntijenlerHBsAg, HBeAgçekirdek antijenDelta antijeni
Bulaşenteralparenteralparenteralparenteralenteralparenteral
Kuluçka dönemi20-40 gün45-160 gün15-150 gün30-60 gün15-60 gün14-20 gün
Önem/Kroniklik 9Hafif; akutBazen şiddetli; %5–10 kronikBelirti göstermemiş; %70 kronikHBV semptomlarını şiddetlendirir; HBV ile kronikNormal hastalarda hafif; hamile kadınlarda şiddetli; akut
Aşı2 enjeksiyon; en az 20 yıl koruma 103 enjeksiyon; ömür boyu korumaHiçbiri mevcut değilMevcut değil, ancak gerekli değil; Hep B aşısı koruma sağlar 11Araştırma aşamasında (Çin'de onaylandı)

Hepatit virüsleri

Viral hepatit türleri

Hepatit A

Hepatit A veya bulaşıcı sarılık , genellikle kontamine gıdaların alınmasıyla ilişkili olarak fekal-oral yolla bulaşan pikornavirüs ailesine ait hepatit A virüsünden (HAV) kaynaklanır. Akut bir hepatit formuna neden olur ve kronikleşmez. Hastanın bağışıklık sistemi, gelecekteki enfeksiyonlara karşı bağışıklık sağlayan HAV'a karşı antikorlar üretir. Hepatit A'lı kişilerin dinlenmeleri, susuz kalmamaları ve alkolden uzak durmaları tavsiye edilir. HAV enfeksiyonunu 10 yıla kadar önleyecek bir aşı mevcuttur. Hepatit A kişisel temas, çiğ deniz ürünleri tüketimi veya kontamine suların içilmesi yoluyla yayılabilir. Salgınlar öncelikle üçüncü dünya ülkelerinde olur . Sıkı kişisel hijyen ve çiğ, pişmemiş gıdalardan kaçınılması enfeksiyonun önlenmesine yardımcı olabilir. Enfekte kişiler sarılığın ortaya çıkmasından iki hafta önce ve bir hafta sonra dışkılarıyla HAV salgılarlar. Enfeksiyon ile hastalığın başlangıcı arasındaki süre ortalama 28 gündür (15 ila 50 gün arasında değişir),12 ve çoğu 2 ay içinde tamamen iyileşir, ancak hastaların yaklaşık %15'i ilk tanıdan altı ay sonrasına kadar tekrarlayan semptomlar gösterebilir.13

GöstergeBelirlenme süresiAçıklamaÖnemi
dışkı HAV2-4 hafta veya 28 gün-Erken teşhis
Ig M anti HAV4-12 haftaAntikorlar için enzim immunoassayAkut Hastalık Sırasında
Ig G anti HAV5 hafta-kalıcıAntikorlar için enzim immunoassayEski enfeksiyon veya yeniden enfeksiyon

Hepatit A 14

Hepatit B

Hepatit B'ye hem akut hem de kronik hepatite neden olabilen hepadnavirüs ailesinden hepatit B virüsü neden olur. İlk enfeksiyondan sonra virüsü bağışıklık sistemince temizlenemeyen yetişkinlerin %5'inde kronik hepatit gelişir. Tespit edilen bulaşma yöntemleri arasında kanla temas, kan nakli (artık nadir), hijyenik olmayan koşullarda yapılan dövmeler, seks ( cinsel ilişki veya vücut sıvılarıyla temas, transplasental geçişe olabilir. Ancak vakaların yaklaşık yarısında enfeksiyon kaynağı belirlenemez. Damar içi ilaç kullanımında şırıngaların paylaşılması, tıraş bıçağı gibi tıraş aksesuarlarının kullanılması veya enfekte kişilerin yaralarına dokunulması ile kan teması gerçekleşebilir.

Kronik hepatit B'li hastaların virüse karşı antikor üretirler ancak enfekte karaciğer hücrelerini temizlemek için yeterli değildir. Devam eden virüs üretimi ve antikorlar, bu hastalarda görülen immün kompleks hastalığının olası bir nedenidir. Yaşam boyu enfeksiyonu önlemek için bir aşı mevcuttur. Hepatit B enfeksiyonları, kronik hepatit, siroz ve hepatosellüler karsinom komplikasyonları nedeniyle dünya çapında yılda 500.000 ila 1.200.000 ölümle sonuçlanmaktadır. Hepatit B, siroz ve hepatoselüler karsinomu sonuçlarıyla beraber bazı ülkelerde(özellikle Güneydoğu Asya ) endemiktir. Kronik hepatit B enfeksiyonu olan kişiler için ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) tarafından onaylanmış sekiz tedavi seçeneği vardır : alfa-interferon, pegile interferon, adefovir, entekavir, telbivudin, lamivudin, tenofovir disoproksil ve tenofovir alafenamid.

Hepatit C

Hepatit C (eski adıyla nonA nonB Hepatit), Flaviviridae ailesinin bir RNA virüsü olan hepatit C virüsünden (HCV) kaynaklanır. HCV, kanla temas yoluyla bulaşabilir ( cinsel temas yoluyla da dahil ) ve plasentayı da geçebilir. Hepatit C genellikle kronik hepatite yol açar ve bazı insanlarda sirozla sonuçlanır. Genellikle onlarca yıl asemptomatik kalabilir. Hepatit C'li hastalar henüz bağışıklık kazanmamışlarsa hepatit A ve hepatit B'ye karşı aşılanmalı ve alkolden kaçınmalıdır. HCV hepatosellüler karsinom gelişimine yol açabilir, ancak HCV ile enfekte olmuş bireylerin sadece az bir kısmı kanser geliştirir (yılda %1-4). Aktif HBV koenfeksiyonunda risk iki kat artar ve latent HBV ve HCV'ye sahip olanlara kıyasla mortalitede %21 artış olur.15 HCV viral seviyeleri, interferon ve antiviral ilaç olan ribavirin kombinasyonu ile düşük seviyelere düşürülebilir. Virüsün genotipi, bu tedavi rejimine yanıt oranının birincil belirleyicisidir ve genotip 1 en dirençlidir. 

Hepatit C, Amerika Birleşik Devletleri'nde en yaygın kronik kan yoluyla bulaşan enfeksiyondur.16

GöstergeBelirlenme SüresiAçıklamaÖnemiNot
HCV-RNA1-3 hafta veya 21 günPCRVirüsün varlığını veya yokluğunu gösterirSonuçlar enfeksiyon seyri sırasında aralıklı olabilir. Negatif sonuç yokluğun göstergesi değildir.
anti-HCV5-6 haftaAntikorlar için Enzim İmmünoassayGeçmiş veya mevcut enfeksiyonu gösterirOtoimmün bozuklukları olanlarda ve düşük virüs prevalansı olan popülasyonlarda yüksek yanlış pozitif.
ALT5-6 hafta-ALT'deki zirve, anti-HCV'deki zirve ile çakışıyorDalgalanan ALT seviyeleri, aktif karaciğer hastalığının bir göstergesidir.

Hepatit C 17

Hepatit D

Hepatit D'ye hepatit D virüsü (HDV) neden olur. Çoğalması için ortamda HBV varlığı gereklidir. Bağımsız bir yaşam döngüsü yoktur, ancak konakçı vücutta HBV enfeksiyonu devam ettiği sürece hayatta kalabilir ve çoğalabilir. Hepatit B aşısı, hepatit B virüsünün çoğalması için hepatit B virüsünün varlığına bağımlı olması nedeniyle hepatit D virüsüne karşı da koruma sağlar.1819

Hepatit E

Hepatit E'ye Hepeviridae ailesinden Hepatit E virüsü (HEV) neden olur; hepatit A'ya benzer semptomlar üretir, ancak bazı hastalarda, özellikle hamile kadınlarda ani bir seyir izleyebilir (ölüm oranı yaklaşık %20). bağışıklık sistemi baskılanmış hastalarda kronik enfeksiyonlar ortaya çıkabilir. Hindistan alt kıtasında daha yaygındır. Virüs fekal-oral yolla bulaşır ve genellikle kendi kendini sınırlar. 

Hepatit F virüsü

Hepatit F virüsü (HFV), belirli hepatit vakalarıyla bağlantılı varsayımsal bir virüstür. 1990'larda birkaç hepatit F virüsü tanımlanmıştır ancak bu vakaların hiçbiri doğrulanmamıştır.

Diğer virüsler

Hepatite neden olduğu bilinen ilk virüs, sivrisinek kaynaklı bir flavivirüs olan sarı humma virüsüydü . Hepatite neden olabilecek diğer virüsler şunları içerir:

KIs-V, bilinen başka bir neden olmaksızın yüksek serum alanin transferazları olan dört hastadan 2011 yılında izole edilen bir virüstür. Halen hepatit açısından rolü tartışmalıdır.28

Kaynakça

Orijinal kaynak: viral hepatitler. Creative Commons Atıf-BenzerPaylaşım Lisansı ile paylaşılmıştır.

Footnotes

  1. MedlinePlus|erişimtarihi=23 Haziran 2017|dil=İngilizce|arşivurl=https://web.archive.org/web/20161111061624/https://medlineplus.gov/hepatitis.html|arşivtarihi=11 Kasım 2016|ölüurl=hayır}}

  2. Kuo, Infectious Causes of Jaundice, ATSU School of Osteopathic Medicine Arizona, June 2012

Kategoriler